Architect en socioloog Mári Glas (1968) buigt zich over noodlijdende vraagstukken in wetenschap en samenleving. Onder zijn redactie schrijven zijn (half)zussen Rémi ('55), Lis ('57), Mila ('68) en Ira ('83) Glas op hun Eigen Wijze met hem mee, over zelfgekozen onderwerpen. Waar het langer moet, laten zij hun ideeën rijpen op eikenhout en vullen hun eigen blogs hiermee. Waar het korter kán schenken zij hieruit gezamenlijk een Glaasje, van maximaal 300 milliliter, oftewel 300 woorden. Proost!


dinsdag 16 augustus 2022

Menopauzale vrouw draagt aantoonbaar bij aan opwarming aarde

Cambridge (Massachusets), 18 augustus 2023


Vrouwen in de overgang verhogen hun directe omgevingstemperatuur en dragen daarmee significant bij aan de opwarming van de aarde. Afhankelijk van hun concentratie kan de temperatuur in hun directe omgeving stijgen met enkele graden Celsius.


Amerikaanse wetenschappers plaatsten honderd menopauzale vrouwen met overgangsklachten, waaronder opvliegers, een dagdeel in een goed geïsoleerde ruimte van 1500 kubieke meter met een omgevingstemperatuur van 21 graden Celsius. Een controlegroep van honderd vrouwen tot veertig jaar bracht de ochtend onder dezelfde omstandigheden in een identieke ruimte door. Na afloop bleek de omgevingstemperatuur rondom de menopauzale vrouwen met 1,856 graden Celsius gestegen tot 22,856 graden. De temperatuur in de andere ruimte steeg met 0,675 graden: een significant verschil.


‘Dit is goed nieuws’, aldus hoogleraar gynaecologie Geraldine Ebbetje, ‘Het blijft moeilijk om onderzoek naar opvliegers gefinancierd te krijgen. We weten er dus nog te weinig van. Ondertussen tobben wereldwijd vele vrouwen met deze klachten. Bestaande hormoontherapieën zijn niet zonder risico. Hopelijk dragen deze resultaten er toe bij dat onderzoek naar overgangsklachten eindelijk serieus genomen wordt. De opwarming van de aarde gaat ons immers allemaal aan’.


Nederlandse politici reageren gematigd enthousiast. 


‘Het is een kwestie van bewustwording’, aldus VVD-politicus Herald Ufter, ‘Als we ons realiseren hoezeer deze maatschappelijke groep bijdraagt aan een van de grootste uitdagingen van onze tijd, wordt het ook in Nederland de persoonlijke verantwoordelijkheid van middelbare dames om van bestaande hormoontherapieën gebruik te maken. Hormoontherapie komt hun deelname aan het arbeidsproces bovendien ten goede.’


Zelfs GroenLinks politicus Andersz IJds is voorzichtig positief. 


‘Het blijkt nu eenmaal lastig om de grote vervuilers aan te pakken, hoe hoog wij dit als partij ook op de agenda hebben staan. Om onze klimaatdoelen te halen is onderzoek naar andere mogelijke oorzaken dan ook noodzakelijk. We moeten echt alles op alles zetten op dit moment’.


Mila Glas (1968)


vrijdag 8 februari 2019

Vroeger was . d e . f i e t s e n m a k e r . beter

Beste klant, banden plakken doe ik niet.
Tenzij ik er écht niet onderuit kan komen.
Dat is een principe van me.
Maximale winst, minimale inspanning.
Daarbij: banden plakken is wérk!
Zoeken naar het lek, buitenband nalopen... 
Krijg ík een stuk glas in mijn duim, of erger!

"Liep de band héél langzaam leeg, zegt u?"

Uitgesloten!
Dat gezoek, veel te lastig!
Godzijdank zie ik gebruikssporen op het profiel... 

"Bellen zal ik u, over een uurtje of wat."

Die fiets van u staat dan nog gewoon in de zaak.
Ik kan mijn werkplaats niet volhangen met half afgemaakte fietsen!
Als u niet meteen opneemt pak ik eerst een andere, vandaar.
Als u wel opneemt hoort u van mij dat uw binnenband versleten is.

"Helaas mevrouwtje, met déze band kan ik geen garantie geven!"

"Wat dat kost, inclusief nieuwe binnenband?
Twintig eurootjes, mevrouwtje.
Nog iets: die buitenband is ook niet meer nieuw.
Ik adviseer u om deze ook meteen te vervangen."

"Wat dat kost?
Alles bij elkaar vijfenveertig eurootjes, mevrouwtje."

"Goed hoor, als u erop stáát!
Dan vervang ik alleen de binnenband voor u..."

"Wilt u even rustig doen!
Een uur terug gewandeld omdat uw band weer langzaam is leeg gelopen, vlak nadat u mijn zaak verlaten had?
Ik had het nog zo gezegd, mevrouwtje: de buitenband is óók aan vervanging toe.
Helemaal uw eigen schuld!"

"Ja, natúúrlijk voelen wij altijd of er geen scherf zit in de buitenband...
Ik weet het goed gemaakt: zonder extra kosten plak ík uw nieuwe band.
Vooral vervelend voor mij, snapt u!
Want ík moet weer met úw fiets aan de slag.
Voor nop!
Als hij weer leegloopt houdt het overigens wel op."

"Dat hoort u goed: zonder nieuwe buitenband geen garantie."

"Bent u daar alweer?
Doe eens rustig!
Ik heb u gewaarschuwd: de buitenband was versleten..."

Ira Glas (1983)

zaterdag 8 december 2018

Gevolgen voor Ons Land? Klimaatverandering en de in-group


Astronauten benadrukken: onze planeet is kwetsbaar.
Verkassen zit er (voorlopig) niet in.
Vanuit de ruimte realiseer je je pas dat de dampkring, naar verhouding, een uienschilletje is.
Binnen die oneindige, koude, onherbergzame en radioactieve leegte blijkt Moeder Aarde een unicum.

Dat kúnnen we natuurlijk zelf ook best bedenken.
Maar helaas laat het (collectieve) menselijke brein het hier afweten.
Wetenschappers breken zich het hoofd: hoe krijgen we alle benodigde neuzen dezelfde kant op?
Het heeft vast iets te maken met het fenomeen in-group.

Wie argeloze passanten een microfoon voorhoudt en begint over ‘het klimaatprobleem’ krijgt, afhankelijk van de vraagstelling, uiteenlopende reacties.
Inclusief de telkens terugkerende vraag: wat betekent klimaatverandering voor Ons Land?
Oftewel: voor mij en mijn naasten?

Als het over (hoog) water waren Wij natuurlijk altijd al een kwetsbaar landje.
Voor droge voeten móesten onze voorouders de koppen wel bij elkaar steken.
Zo is ons beroemde (of beruchte?) poldermodel voortgekomen uit onze gezamenlijke strijd tegen het water.
Dankzij Dijken en Deltawerken wonen we veilig, soms vier tot zes meter onder zeeniveau.

Het geheim?
De strijd tegen het water ging ons allemáál aan.
Ons collectieve geheugen stroomde, bij wijze van spreken, over van de watersnoodrampen.

Maar klimaatverandering is nieuw.
Misschien dat een enkele stakker in Bangladesh al natte voeten heeft, maar in Ons Land zijn de dijken voorlopig sterk genoeg.
Met die droogte zal het hier, voorlopig, óók wel loslopen.
In 1976 was het immers nóg droger!

Voor sociologen op zoek naar oplossingen is de in-group misschien wel de grootste uitdaging.
Dieren horen daar vanzelfsprekend niet bij, laat staan bomen.
Zelfs voor medemensen zijn de kansen minimaal.
Gewoonlijk beperkt de in-group zich tot familie, clan, kleur, wijk of, in het gunstigste geval, landgenoten.

Kortom: een flinke muur (dijk) om Ons Land en die klimaatverandering gaat voorlopig aan óns voorbij.
Hopen we!

Rémi Glas (1955)