Architect en socioloog Mári Glas (1968) buigt zich over noodlijdende vraagstukken in wetenschap en samenleving. Onder zijn redactie schrijven zijn (half)zussen Rémi ('55), Lis ('57), Mila ('68) en Ira ('83) Glas op hun Eigen Wijze met hem mee, over zelfgekozen onderwerpen. Waar het langer moet, laten zij hun ideeën rijpen op eikenhout en vullen hun eigen blogs hiermee. Waar het korter kán schenken zij hieruit gezamenlijk een Glaasje, van maximaal 300 milliliter, oftewel 300 woorden. Proost!


zaterdag 11 augustus 2018

Hoe remgeld* werkt: op eigen risico van uitstel naar afstel

November vorig jaar voelde ik ineens een bult, onder mijn schildklier.
Het deed pijn, maar niet heel erg.
Mij leek het een schildklierontsteking.
Want ik herkende de pijn, van een schildklierontsteking na mijn eerste bevalling.

Ik ging naar de huisarts.
‘Duidelijk een bult’, aldus mijn huisarts, ‘dat wordt bloedprikken, en een echo’.
‘Wat kost dat?’ vroeg ik.
‘Dat kan ik niet precies zeggen, maar het loopt snel op.’
‘Kan ik er ook mee wachten?’, vroeg ik, 
“Ik heb het eerder meegemaakt en jaren bij een specialist gelopen. Maar uiteindelijk ging het vanzelf over. Als ik wacht houd ik in ieder geval van mijn eigen risico voor 2017 in mijn zak’.
Mijn huisarts keek moeilijk.
‘We kunnen wel wachten tot januari. Als u maar belooft dat u on-mid-del-lijk langs komt zodra er iets verandert. Want zonder vervolgonderzoek kan ik mijn werk niet doen’.
Ik beloofde het.

In januari zat de bult er helaas nog steeds.
Al deed ie geen pijn meer.
Er zat alleen nog een vervelend, beklemd gevoel.
Ik ging terug naar de huisarts en vroeg hoe groot de kans op kanker eigenlijk was.
‘Klein’, aldus mijn huisarts, ‘In normale omstandigheden is schildklierkanker zeldzaam. Maar ik wil wél weten wat het is’.
Ik nam het risico.
In maart was de bult verdwenen.
Maar mijn driehonderdvijfentachtig euro gelukkig niet.
Dat wil zeggen: het ging op aan mijn dagelijkse levensonderhoud.
Door omstandigheden helaas geen overbodige luxe.

Een maand geleden kreeg ik ineens hevige kiespijn, onder een kroon.
De tandarts maakte een kiekje en verwees mij door naar de kaakchirurg: een kaakontsteking.
Daar ging mijn eigen risico, alsnog!
‘Soms kan het lichaam zo’n ontsteking zelf verslaan’, zei mijn tandarts.
Wederom waagde ik het erop.
Een maand later was de pijn gelukkig verdwenen.

Hopelijk hoef ik dit kalenderjaar geen risicovolle afwegingen meer te maken.


Lis Glas (1957)

* 'Remgeld': in de media gebruikt voor eigen risico in de zorg. Lees ook: 'Remgeld: voor zieke, zorgverlener of snelheidsduivel?', Mári Glas

'Made in China 2025': Orwells '1984' is er niets bij

‘De techniek zal ons redden’, gelooft menigeen.
Zo geloven positief ingestelde mensen dat zelfs de klimaatverandering te bestrijden is met techniek.
Ze hebben geen ongelijk.
Met de kanttekening dat klimaatverandering zónder techniek óók te stoppen is.
Bijvoorbeeld als we onmiddellijk stoppen met vliegen en/of vlees eten.
Dan hoeven we ons zelfs niet langer te verdiepen in de optimale technische isolatie van woningen.

Maar van mensen met blind vertrouwen in technische mogelijkheden mogen we rustig doorgaan met vliegen en vlees eten.
In het verleden heeft de mens toch ook ‘alles’ op kunnen lossen dankzij wetenschap en techniek?
Zo werden akelige ziektes uitgebannen door antibiotica, enzovoort.
Als de nood aan de man komt hebben we altijd nog de techniek!

Nu klopt het natuurlijk dat onze technische mogelijkheden vrijwel onuitputtelijk zijn.
Maar de vraag is altijd: met welk doel worden ze gebruikt?
Bestrijding van klimaatverandering of – zomaar een greep – ter controle, handhaving en onderdrukking van (kritische) minderheden en/of ‘onschuldige’ burgers?

Neem China, dat momenteel trots voorop loopt in de ontwikkeling van de allernieuwste technieken.
Dankzij het project ‘Scherpe ogen’ kan 90% van de Chinezen binnen drie seconden worden gevonden in een database.
Op sommige drukke kruispunten kan niemand meer ongestraft door rood lopen, tenzij je er tegen kunt dat je beeltenis levensgroot op een scherm verschijnt.
Ongewenste Moslim-minderheden worden in het gareel gehouden.
Zelfs kinderen staan soms al onder permanent toezicht.
Een camera – door de kinderen ‘Slim-oog’ genoemd – registreert middels gezichtsuitdrukkingen slecht opletten of wegdromen, op straffe van lagere cijfers.
Dit alles dankzij technische hoogstandjes als gezichtsherkenning, waarmee overigens elders eveneens wordt geëxperimenteerd.

Inderdaad, '1984' is er niets bij. 
Want in Orwells visionaire nachtmerrie beperkt de permanente beeldschermcontrole zich tot partijleden.
Maar in 'Made in China 2025' kan niemand meer ontsnappen.

Kortom: alle techniek is denkbaar.
Het is maar waar je het voor gebruikt.

Mila Gras-Glas (1968)