Architect en socioloog Mári Glas (1968) buigt zich over noodlijdende vraagstukken in wetenschap en samenleving. Onder zijn redactie schrijven zijn (half)zussen Rémi ('55), Lis ('57), Mila ('68) en Ira ('83) Glas op hun Eigen Wijze met hem mee, over zelfgekozen onderwerpen. Waar het langer moet, laten zij hun ideeën rijpen op eikenhout en vullen hun eigen blogs hiermee. Waar het korter kán schenken zij hieruit gezamenlijk een Glaasje, van maximaal 300 milliliter, oftewel 300 woorden. Proost!


woensdag 26 oktober 2016

Profiel van een pestbiotoop: over 'Fucking Åmål'

In de film “Fucking Åmål” wordt gepest.
Het decor is een doorsnee Zweeds provinciestadje.
Het slachtoffer is een vegetarisch, vijftienjarig meisje dat nieuw is op school, maar haar liefde voor een vrouwelijke(!) klasgenoot desondanks niet onder stoelen of banken steekt.
In “Fucking Åmål” is het pestslachtoffer dus een moedig en sterk meisje.

Kom daar maar eens om, bij deskundigen.
Over pestgedrag zijn artikelen, boeken en websites volgeschreven.
Gewoonlijk zoekt men naar profielen, van zowel daders als slachtoffers.
Maar “Fucking Åmål” schetst in de eerste plaats een nietsontziend profiel van de groep, binnen een welomlijnde sociale omgeving.
In dit geval de plaatselijke jeugd van een slaperig – maar daarom niet minder zelfvoldaan! – Zweedse provinciestadje: (fucking) Åmål.
Niet toevallig de titel van de film.

Profielen van pestslachtoffers zijn gewoonlijk genadeloos.
De obligate toevoeging dat de “kenmerkende” eigenschappen en gedragingen géénszins impliceren dat pestslachtoffers (mede)schuldig zijn, versterkt het proces van self-fulfilling prophecy nog eens.
Want een stigma blijft nooit zonder (onbedoelde) gevolgen.
Waar rook is, is vuur, nietwaar?

De rook is verstikkend genoeg.
Zomaar een greep: angst, onzekerheid, negatief zelfbeeld, overgevoeligheid, hinderlijk (opdringerig) gedrag, gebrek aan sociale vaardigheden, fysieke tekortkomingen, zwakte, verlegenheid, isolement, huilerigheid, volgzaamheid, onderworpenheid, klikgedrag, afkoopgedrag, aandachttrekkerij, problemen thuis en/of overbezorgde ouders.

Is er ook vuur?
Jazeker.
Maar de film suggereert vuur van geheel andere aard dan de algemeen veronderstelde tekortkomingen.

Want Agnes is, inderdaad, vurig.
Sterk.
Geestelijk zelfstandig zelfs.
Ze trekt zich niet terug, maar verzet zich.
Nota bene tegen de groep.
Na een innerlijk rijpingsproces, dat wel.

Je zou kunnen zeggen dat Åmål niet rijp voor haar is.
Want haar gedrag botst met de kenmerken van de plaatselijke jeugd.
Zomaar een greep: verveeld, laf, cynisch, provinciaals, onvolwassen, meeloperig en onzelfstandig.
Zwak.

Een verfrissend perspectief, op pesten.
Maar in pestlectuur dicteert de macht van de meerderheid het beeld van uitzonderingen.
Helaas.

Rémi Glas

Geen opmerkingen:

Een reactie posten