Verzamelaars en jagers: in díe volgorde

Mijn laatste stukje stond er net op, toen ik al vervelende e-mails ontving.

Vanwege mijn* bewering dat jagers nauwelijks bijdroegen aan het prehistorische equivalent van het gezinsinkomen, maar verzamelaars(ters) des te meer.

“Waar haal je die onzin vandaan”;
“Dit bewijst dat zwangere vrouwen niet helder denken”.
Enzovoort.

Mijn broer, die de ingezonden e-mails beheert**, vroeg extra toelichting.

Hij, niet toevallig man, “begreep het óók niet helemaal”.

“Als ík het dan maar begrijp”, zei ik.

Want het is praten tegen dovemans(!)oren.

Maar van de reacties van enkele vrouwen, mijn gedroomde bondgenoten, lag ik wakker.

Eentje gaf een trap onder de gordel, die ik nu nóg voel:

Heeft dat kind van jou eigenlijk een vader? Zeik jij kerels af omdat je geen man aan je kunt binden?

Een ander dook in de literatuur, en vond weinig bewijzen voor mijn bewering.

Tip: lees eens wat vrouwelijke geschiedschrijvers.

Wetenschapsjournaliste Nathalie Angier duikt onder meer in de geschiedenis van primaten.

Hoewel bonobo’s net zoveel op ons lijken als chimpansees (99% genetische overlap), verkozen geleerde mannen stelselmatig de (patriarchale!) chimpansee-gemeenschappen als referentiekader.

Chimpansee-mannetjes zijn gewelddadiger dan bonobo’s.

Chimpansee-vrouwtjes onderhouden onderling minder hechte bondgenootschappen.

Toegegeven: in de Westerse geschiedenis is love and peace eerder uitzondering dan regel.

Maar recent onderzoek suggereert aanzienlijke overeenkomsten tussen de matriarchale bonobo-gemeenschappen en prehistorische(!) menselijke samenlevingen.

Het kan verkeren:

Alleen bij mensen zijn de mannen erin geslaagd tussen een vrouw en haar maaltijd te komen, de macht te krijgen over de bronnen die ze nodig heeft om zichzelf en haar kinderen te voeden [...] We weten niet [...] wanneer vrouwen tot de ontdekking kwamen dat ze steeds weer tegen een mannelijk schild opliepen als ze naar voedsel zochten (*p.313-314).

Zo werden mannen onmisbaar en vrouwen – in het gunstigste geval! – inwisselbaar.
Tenminste voor ándere vrouwen.

Maar vaker een directe bedreiging:
verdeel en heers.

Ira Glas (1983)

* Ontleend aan wetenschapsjournaliste Nathalie Angier, uit: De vrouw. De waarheid over het vrouwelijk lichaam, 1999

** Mári Glas